Rondje Zwarte Zee

Omdat er online niet zo veel up to date informatie te vinden valt over een rondje Zwarte Zee maken, leek het me een goed idee om iets over onze prachtige reis van afgelopen zomer op deze blog te zetten. Het idee erachter is om mensen met hetzelfde idee wat handige tips en tricks te geven om deze reis te maken en je vooral niet af te laten schrikken door een aantal negatieve reisverhalen die op internet de ronde doen (bijvoorbeeld over de boottocht Zwarte Zee). De reis die we hebben gemaakt vertrok uit Friesland, door Duitsland, Polen, Oekraïne (overtocht Chornomorsk-Poti), Georgië, Turkije, Bulgarije, Roemenië, Hongarije, Slowakije en weer terug door Polen en Duitsland. In totaal zo’n 9000 km over land en ik schat zo’n 1500 km over zee, we hebben er een kleine 6 weken over gedaan.

Afgelopen 14 juli vertrokken wij met onze pas aangeschafte Mitsubishi Space Wagon uit 1999 rond een uur of 9 uit Friesland en rond middernacht waren we aangekomen bij de grens tussen Polen en Oekraïne. Daar hebben we ergens een donker bos opgezocht om in te slapen, we hadden deze grote auto gekozen omdat we makkelijk een matras achterin de auto konden leggen zodat we ook in de auto konden slapen. We hadden ook een tent mee en konden er natuurlijk ook altijd voor kiezen om in guesthouses en hotels te slapen.

De eerste dag legden we zo’n 1400 km af. De volgende dag zouden we bij Krakovets de grens overgaan, maar daar eenmaal aangekomen stond er een enorme file. Er waren twee rijen, bij de ene stond iets van ‘permit’ of ‘tax free’, daar was geen rij. We probeerden er daar door te komen en reden iedereen voorbij, maar werden eigenlijk gelijk teruggestuurd in de rij, omdat we de juiste papieren niet hadden. Natuurlijk werden we toen ook gelijk aangehouden door de politie, maar ze lieten ook ons ook alweer snel gaan.

Daarna dachten we slim te zijn om de grensovergang eronder op te zoeken, bij Medyka, maar eigenlijk maakte dit niks uit. Ook daar lange rijen. Dus toen maar gewoon aangesloten en gewacht. Ook is er de nodige commotie onderweg omdat er nog wat sluiproutes zijn waarbij Polen of Oekraïners ertussen kruipen en er dan natuurlijk onenigheid ontstaat. Niks van aantrekken, niet mee bemoeien en gewoon de rijen sluiten is de beste tactiek. We hebben uiteindelijk zo’n 6 uur in de rij gestaan. We waren wel enigszins bezorgd, dit was een reis door veel landen en dus met veel grensovergangen. Zou het overal hetzelfde liedje zijn?

Na de overgang reden we door naar Lviv, echt een prachtige stad. Je kunt gewoon doorrijden het centrum in en je auto en ergens gratis parkeren. Ideaal. Tijdens deze hele reis hebben we niks geboekt, we belandden in het luxe uitziende Hotel George, waar je voor zo’n 1500 UAH (omgerekend zo’n 50 euro) een tweepersoonskamer met ontbijt hebt (wel gedeelde badkamer, maar er zijn ook luxe opties als je wat meer wilt besteden). Als je niet veel tijd hebt, kun je voor een paar euro met zo’n bus een sightseeing tour maken, omdat wij een paar dagen later de boot hadden geboekt, hebben wij dat gedaan, maar Lviv is een prachtige stad, dus we waren graag langer gebleven. Zeker een plek om ooit eens naar terug te keren. Voor een maaltijd in Oekraïne betaal je met twee personen incl drinken zo’n 15/20 euro, dus het is niet een dure stad. Als je van plan bent om een langere tijd in Oekraïne door te brengen, neem dan wel gelijk genoeg geld op, want voor het opnemen van 18.000 UAH, betaalden wij ook 540 opname kosten, dat is dus redelijk veel, 30 UAH is 1€, dus alleen voor de opname betaalden we zo’n 18 euro. Nergens op de wereld heb ik zulke hoge kosten voor het opnemen van geld gezien, dus wees gewaarschuwd.

We verlieten Lviv en reden richting Odessa, we vertrokken om 9 uur en kwamen om 22.00 uur vlak voor Odessa aan. Die afstand was zo’n 740 km, dus het rijdt niet heel vlot, maar de weg is over het algemeen gewoon goed. Wij waren er in de derde week van juli en vielen met de neus in de boter, omdat het hele land in bloei stond, tot zover het oog reikte waren zonnebloemenvelden, super mooi om te zien.

Onderweg namen we een uurtje pauze in Vinnytsya, waar president Petro Poroshenko (voormalig Willy Wonka van Oekraïne, omdat hij directeur van chocoladefabriek Roshen was) een enorme fontein heeft laten bouwen. Het deed een beetje surrealistisch aan, omdat het inderdaad een gigantische fontein was (grootste van Europa), maar er eigenlijk niemand was. Maar ik denk dat het ’s avonds wel een heel spektakel is, dus als je into fonteinen en lichtshows bent zou ik zeker gaan kijken. We overnachtten voor de stad Odessa in Motel E95, te herkennen aan een gigantische motor en een groot bord. We wilden eigenlijk al wat eerder stoppen, maar 300 km daarvoor zijn aan die weg (E95) geen overnachtingsmogelijkheden. De overnachting in het motel kostte 23 euro en voor 10 euro kun je er ook lekker eten en drinken. Er is zelfs een mooi zwembad, al met al een prima plekje om te overnachten als je geen zin hebt om door te rijden naar Odessa. Wij hebben in Odessa wel even moeten zoeken voor een geschikte accommodatie, dus als ik er weer naartoe zou gaan, zou ik toch even iets vooruit boeken of even vooruit bellen.

Ook Odessa is een prima stad om een dagje in door te brengen, het ligt pal aan de Zwarte Zee, maar het is er wel erg druk. Als je houdt van zien en gezien worden zeker even het strand opzoeken.

Dan; de boottocht richting Georgië. Er doen veel afschuwelijke verhalen de ronde op internet, maar wij denken alleen maar heel positief terug aan UKR ferries. Nee, het is geen Wagenborg, de boot vertrekt waarschijnlijk nooit op tijd en bij ons kwam de boot niet aan in Batumi, zoals geboekt, maar in Poti. Who cares? Het eten is goed, je zit met 50 dikke vrachtwagenchauffeurs 3 dagen op een boot waarbij je dolfijnen om je heen kunt zien zwemmen en je hebt eindelijk de tijd om helemaal niks te doen. Uniek en heerlijk toch? Bovendien krijg je een briefje met daarom drie tijdstippen, dit zijn de tijden dat het eten voor je klaar staat, dus het is ook nog eens een volledig verzorgd arrangement. Het eten is overigens dikke prima, en ook is er onbeperkt vers water aan boord. Wij hadden een cheap ass hut geboekt, maar bij aankomst konden we voor 40 euro een dikke upgrade krijgen naar een super de luxe hut met uitzicht op zee en een eigen badkamer, wat wij uiteraard gelijk gedaan hebben. Gouden tips van ons voor jullie; neem wat bevestigingsklemmen mee om je hangmat mee op te hangen aan de railing van de boot en neem een tarp mee, dan kun je voor wat beschutting zorgen, want bij ons was het erg heet. Dat vonden ook de varkens die drie dagen in de felle zon op het dek stonden, afschuwelijk om te zien, maar dat zijn wel de dingen die je op een dergelijke reis mee maakt. Nog een gouden tip; negeer de verboden toegang bordjes, neem een fleece kleedje en een biertje mee en klim ’s nachts het dek op (beetje voorzichtig zodat je niet gespot wordt door personeel), maar dan zie je een prachtige sterrenhemel. Heel bijzonder. Ook zie je de krijtrotsen van de Krim (met daarvoor de oorlogsschepen) onderweg. Verrekijker niet vergeten!

Dan nog even over het hele boekingsproces voordien; je mailt naar het emailadres van Ukr Ferry, dan krijg je in hoofdletters van ene Vladlen Tarasenko alles terug wat je moet weten. Je vult een formulier in en moet kopieën van je paspoorten doorsturen. Wel echt even BSNnr e.d. zwartmaken en erop zetten waar de kopie voor bedoelt is, want IEDEREEN in Oekraïne krijgt deze gegevens, er waren allemaal kantoortjes die al over deze gegevens beschikten, dus voor de veiligheid is het handiger om bepaalde gegevens zwart te maken. Vladlen stuurt dan terug dat je geboekt hebt, en dat je cash op het kantoor in Odessa een dag voor vertrek kunt komen om te betalen. Dat gaat allemaal prima, je betaalt bij hem op kantoor en hij legt door middel van foto’s uit waar je precies moet zijn voor boarding en waar je nog formuliertjes moet omwisselen . Ik meende dat wij om 13.00-14.00 uur aan boord zouden gaan, uiteindelijk gingen we pas rond middernacht aan boord, en ik denk dat we rond 2 uur ’s nachts gingen varen. Bereid je voor op lang wachten en neem wat proviand mee. Wij hebben bij die terminal gewoon hangmatje opgehangen en gingen boekje lezen. Niemand weet iets dus overbodig om van alles te vragen, met name de vertrektijd van de boot is voor alle betrokkenen één groot raadsel, mooi toch? Langzamerhand komen er allemaal vrachtwagens bij en je ziet vanzelf wel wanneer ze gaan rijden. We zouden vrijdagavond in Batumi aankomen, maar kwamen zaterdagochtend aan in Poti. De tip is dan ook om niks in Georgie vooruit te boeken, omdat het toch een beetje onvoorspelbaar is. Wij hebben drie nachten en twee dagen aan boord gezeten en vonden het heerlijk. Het is nog wel een tip om alle papieren van de auto mee te nemen, bij dit soort grensovergangen kunnen ze ook om de groene kaart vragen, natuurlijk waren wij die vergeten en moesten we het door iemand anders via de mail laten sturen en nadien nog ergens als kopie uitprinten, wat natuurlijk ook werkte, maar beter is om het origineel gewoon mee te hebben om gezeur aan grenzen te voorkomen.

Aangekomen in Georgie is de eerste indruk van Poti in één woord: pauper. Het stadje is in 2008 nog gebombardeerd door de Russen, en het is echt een havenstadje. Wij vertrokken gelijk richting Mestia, daar kun je goed komen met een ‘normale’ auto, de weg ernaartoe is prima begaanbaar. We reden om 12.00 uur van de boot af en kwamen om 20.00 uur aan in Mestia. Mestia is lange tijd niet bereikbaar geweest voor buitenstaanders, omdat het nu eenmaal midden in de Kaukasus ligt, en er nooit een weg naartoe was. Nu begint het toerisme er langzaam op gang te komen, er zijn veel leuke restaurantjes en guesthouses. Als je helemaal tot het einde van het dorp rijdt, zie je bij het laatste huis een klein rood bordje met camping, daar kun je voor 2 euro per nacht je tent opslaan en douchen bij de beste man in huis.

Rondom Mestia is het prachtig, je zit er midden in bergen en je kunt er fantastisch mooie wandelingen maken. Wij gingen ‘even’ naar het kruis op de berg lopen, zelden zo’n zwaar stukje geklommen, maar het uitzicht was echt helemaal top! Verder is er een gletsjer in de buurt, kun je een dorpje verderop met een skilift naar boven, zijn er veel backpackers waarmee je een biertje kunt gaan drinken en is het gewoon een relaxt sfeertje daar. Wij hebben een week in Mestia doorgebracht, kwamen in contact met een leuk NL stel die we vervolgens vijf dagen meenamen, en bezochten met hun Sataplia Nature Reserve, de Prometheus grotten (mooier dan de grotten van Han!) en een andere grot met echte dinosaurus voetstappen, leuk!

Daarna reden we richting Borjomi, daar sliepen we een paar nachten in het bos, en vervolgens reden we naar Vardzia. In Vardzia zijn eeuwenoude rotswoningen te zien, erg gaaf, maar op dat moment was het daar zo’n 40 graden dus we lieten ook Tblisi links liggen en reden weer richting de Zwarte Zee om afkoeling te zoeken. Boven Batumi was ons onderweg een camping aangeraden die we opzochten. We kwamen in het donker aan, sloegen de tent op, en ’s nachts leek het net alsof er een goederentrein door de tent kwam, omdat er 30 meter verderop een spoorlijn liep die we niet hadden gezien. :-)

Batumi is vervolgens een super hippe en moderne stad, waar je lekker decadent voor 30 euro een privé hokje aan het strand kan huren en je de hele dag in de watten kan laten leggen. Ostri is trouwens een super lekker Georgisch gerecht, en Georgie is ook bekend om het lekkere brood (puri) wat je op elke straathoek kunt kopen. Daarnaast zijn de mensen in Georgië heel aardig (je zou er ook prima kunnen liften, want je wordt onderweg heel makkelijk meegenomen). Niet iedereen spreekt over de grens, maar met gebarentaal en een glimlach kom je een heel eind.

We verlieten Georgie bij de grensovergang van Sarpi richting Turkije. Daar waren we al vroeg, namelijk om 7.30 uur. Dat was een goede zet want we stonden toen gelijk vooraan bij de grens en even later werd het achter ons echt veel drukker. We zijn in totaal twee uren bezig geweest om de grens over te komen, dus dat ging een stuk vlotter als bij de Poolse Oekraïnse grens. Turkije is het enige land waar je vooraf een visum voor moet regelen, dat kan online voor 20 euro per visum die je dan uit kan printen en aan de douaniers moet laten zien.

De noordkust van Turkije is nogal een domper als je de weg langs de Zwarte Zee volgt, de zee grenst gelijk aan de bergen en de eerste 900 kilometer na de grensovergang is ontzettend volgebouwd met lelijke flats. Wel hebben ze een snelweg aangelegd, dus je kan gas geven en doorrijden. Pas bij Sinop wordt het weer mooier. Het oosten van Turkije is behoorlijk conservatief en je merkt ook wel echt een verschil met Georgië. Als tip zou ik jullie meegeven om niet een leuk minirokje/hotpants te dragen als je die grens overgaat en van plan bent om ergens in Oost-Turkije uit te stappen. Dat is not done en je voelt je er zelf ook ongemakkelijk bij.

In Turkije is een automatisch tol systeem, je moet een electronisch tolwegenkaartje kopen en die op je auto plakken. Die kun je in elk postkantoor halen, wij waren daar niet op voorbereid, maar lazen het onderweg in de Lonely Planet. In Rize (tevens geboorteplaats Erdohan, dat is wel te zien aan de vele portretten) zochten we het postkantoor op, en daar moet je dan een formulier aanvragen en gegevens invullen en 57 Lira betalen (omgerekend zo’n 15 euro) en dan krijg je zo’n electronisch tolfrutsel wat je op je auto kan plakken en waarmee je onbeperkt toegang hebt tot de wegen.

Zoals gezegd wordt de Zwarte Zee route vanaf Sinop aantrekkelijker, de snelweg en de massale verbouwing houdt dan op en er doeken charmantere vissersdorpjes op. Ook Sinop zelf is de moeite waard om te bekijken, net als Inebolu, Cide en Amasra. Wij belandden een aantal dagen in Cakraz, in het Ozmenler Otel, super relaxte plek aan het strand, we betaalden 130 euro voor 3 nachten inclusief ontbijt. Maar er zijn vele hotels dus er is altijd wel een plekje.

Echt mooie campings onderweg hebben wij niet gevonden, er zijn ook niet hele goede wildkampeer plekken omdat het gebied best steil is en er dan één weg langs de kust ligt. Je mag in Turkije officieel ook niet wildkamperen en omdat je geen ruzie met Erdohan wilt, kun je dat misschien ook maar beter niet gaan doen. Georgië is overigens ook niet heel makkelijk om wildkampeer plekken te vinden, het is toch nog wel redelijk druk en volgebouwd (tenzij je met je tent de bergen in loopt). Maar om met de auto een leuk plekje te vinden is niet altijd makkelijk, niet zoals bijvoorbeeld in Zweden waar je overal de tent zo’n beetje kan opzetten. Maar dat terzijde, terug naar Turkije.

Toen de weg langs de Zwarte Zee ophield reden we naar Safranbolu, een mooi bergstadje waar we ook nog een nachtje bivakkeerden voordat we doorreden richting Istanbul. Wij vonden Turkije prima, maar niet helemaal te gek, en besloten verder te reizen en Turkije te gaan verlaten. Van te voren hadden we niet bedacht hoe we vanaf Turkije verder zouden gaan richting huis. We konden ofwel via Griekenland, Albanië, Montenegro, Bosnië, Kroatië etc of de weg langs de Zwarte Zee vervolgen. Omdat het op dat moment (ergens augustus 2017) erg heet was in die regio besloten we om de Zwarte Zee te blijven volgen door Bulgarije.

We vertrokken om 7 uur uit Safranbolu en kwamen om 14 uur aan bij de meest oostelijke grensovergang richting Bulgarije, in totaal weer 680 km afgelegd, dus prima weg en geen file bij Istanbul. De grensovergang van Turkije naar Bulgarije was een lachertje, we moesten nog even 3 euro lappen voor een zogenaamde ‘desinfection fee’, een laf straaltje water dat langs de auto liep en daarna werden we hartelijk en zonder problemen welkom geheten door de Bulgaarse dounier. Deze grensovergang duurde slechts een half uurtje! Vlak na de Bulgaarse grens (4km) beland je in een groot nationaal park Strandzha, daar kom je ook een super relaxed motel tegen, bij het dorpje Malko Tarnovo. Het heet de Goat Horn motel en kost 35€ per nacht voor twee personen, daar kun je ’s avonds voor een tientje ook heerlijk eten en drinken. Er is ook nog een zwembad, dus super relaxed.

Na deze plezante stop rijden we wederom richting de zee. Als je kinderen hebt is Bulgarije de bom, want er zijn overal gigantische waterparken met heel veel glijbanen, daar kan Duinrell niet aan tippen. Ook zijn er van die typische resort plekken zoals Sunny Beach, onder die plek zit een leuke camping die gerund wordt door een aardige Italiaan. We vonden Sunny Beach zelf te druk en gingen op zoek naar een rustiger plekje en die vonden we ook, namelijk Tyulenovo, waar we twee nachten verbleven in Guesthouse Orbita voor €45. Onderweg bezochten we nog Cape Kaliakras, ook leuk om even te stoppen.

Na een paar aangename dagen in Bulgarije vervolgden we onze reis richting Roemenië, we verlieten Bulgarije bij de grens van Durankulak-Vama Veche. Daar was helemaal geen uitcontrole meer, volgens mij hoefden we ons paspoort ook niet meer te laten zien. Het ging in ieder geval erg vlot, we waren wederom al erg vroeg bij de grens, dat is een goede aanrader.

En dan Roemenië, eerst rij je nog een heel stuk langs de kust van de Zwarte Zee, tot aan Constanta, daarna gingen wij westwaards richting Brasov, onder het mom ‘nu we er toch zijn’ vonden we dat we kasteel Bran van Dracula moesten gaan zien in Transylvanie. Maar daar eenmaal aangekomen hebben we snel een foto genomen en hebben we ons uit de voeten gemaakt, want wat een poppenkast, hier zijn echt hordes toeristen en daar hadden wij geen zin in. Daarom reden we door naar Sighisoara, echt een aanrader, dat is echt een mooi historisch plekje. We sliepen in Hotel Claudiu en betaalden 195 RON inclusief ontbijt (omgerekend 40€), de prijzen online zijn goedkoper zie ik nu, dus ik denk dat ze er wat bij hebben opgedrukt bij ons. Wat me goed is blijven hangen van Roemenië, is dat het echt een groot land is en langzaam rijdt, we reden van Tyulenovo naar Sighisoara en deden er (met een korte omweg door Bran) maar liefst 12 uren over, terwijl het maar zo’n 600 kilometer is! De wegen komen vaak ook door kleinere plekken en vanaf Boekarest is er niet echt een snelweg, daarom duurt het zo lang. We verlieten Roemenië bij Artand en reden na een korte controle Hongarije in. Je moet bij de grensovergang een vignet kopen, dat kost 65 Lei (13 euro).

In Hongarije knapte de multiriem van onze betrouwbare Mitsubishi, die dreef echter alleen de airco en stuurbekrachtiging aan. We hebben nog wel geprobeerd om er een nieuw riempje om te laten zitten, maar die zou volgens de monteur gelijk weer knappen. De airco deed het sowieso al niet, en zonder stuurbekrachtiging konden we ook prima thuiskomen. Dus geen man overboord. We hadden verder geen tijd om Hongarije te bekijken, want we gingen nog even op onaangekondigd familiebezoek bij mijn zus in Vazec, Slowakije, want die was jarig. Daar hebben we nog een aantal dagen vertoefd voordat we via Polen en Duitsland weer thuis aankwamen.

Al met al een prachtige reis, waarbij we vooral Oekraïne, Georgië, Bulgarije en Roemenië willen aanprijzen als vakantielanden. We vonden dit vooral een mooie verkennende trip en gaan zeker weer die kant op, want ook al is een kleine 6 weken een leuk poosje, het is natuurlijk veel te kort om al deze landen goed te kunnen bekijken! Bedenk wel dat je met deze reis wel echt een poos in de auto moet zitten, in principe kan je deze reis maken in twee weken, maar dan heb je dus helemaal geen tijd om je auto uit te stappen en dat moet je denk ik niet willen, want daar zijn de landen veel te leuk voor! Ik hoop dat ik jullie wat tips heb kunnen meegeven en check de foto’s voor sfeerimpressies van de landen!

Met reisgroet,

Akkeliene